ภ.ง.ด.1 คือ แบบยื่นรายการภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย ตามมาตรา 59 แห่งประมวลรัษฎากร สำ หรับการหักภาษี ณ ที่จ่ายตามมาตรา 50 (1)กรณีการจ่ายเงินได้พึงประเมินตามมาตรา40(1)(2)แห่งประมวลรัษฎากร

     สรุป ให้เข้าใจง่ายๆ เป็นภาษีเงินได้ที่หักจาก เงินเดือน เงินสวัสดิการ เงินค่าล่วงเวลา ของพนักงานลูกจ้าง และต้องนำส่งให้กรมสรรพากรในเดือนถัดไปหลังจ่ายเงินเดือน กำหนดจ่ายชำระก่อนวันที่ 7 ของทุกๆ เดือน พูดได้ว่า

ใครบ้าง ที่เป็นผู้หัก และ ผู้ถูกหัก

• • ผู้มีหน้าที่หัก -บุคคล ห้างหุ้นส่วน บริษัท สมาคม คณะบุคคล
  • ผู้ที่ถูกหัก – ลูกจ้าง พนักงาน หรือ บุคคลที่ได้รับเงินจากการจ้างงานเท่าๆ กันทุกเดือน

ทั้งหมดนี้ล้วนแล้วแต่อยู่ในระบบภาษีมูลค่าเพิ่มทั้งหมด ถือเป็นการนำส่งเงินภาษีอีกประเภทหนึ่ง

วิธีคำนวณหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย

         ให้คำนวณเงินได้พึงประเมินเสมือนหนึ่งว่าได้จ่ายทั้งปีโดยให้นำเงินได้พึงประเมินที่จ่ายแต่ละคราวคูณด้วยจำนวนคราวที่จะต้องจ่าย (ต่อปี) ดังนี้

• • กรณีจ่ายค่าจ้างเป็นรายเดือน ให้คูณด้วย 12 เช่น ได้รับเงินเดือนละ 18,000 บาท ก็นำมาคูณด้วย 12 เดือน (18,000*12 = 216,000) ทำให้เงินได้ทั้งปี เท่ากับ 216,000 บาท
  • กรณีจ่ายค่าจ้างเดือนละ 2 ครั้ง ให้คูณด้วย 24 เช่น ได้รับเดือน 18,000 บาท โดยต้นเดือน จ่าย 9,000 บาท กลางเดือนจ่ายอีก 9,000 บาท ให้นำมาคูณด้วย 24 (9,000*24 = 216,000) ทำให้เงินไดทั้งปี เท่ากับ      216,000 บาท
  • กรณีจ่ายค่าจ้างเป็นรายสัปดาห์ ให้คูณด้วย 52 เช่น ได้รับ สัปดาห์ละ 4,000 บาท ให้นำมาคูณด้วย 52     (4,000*52 = 208,000) ทำให้ทั้งปีมีเงินได้รวม 208,000 บาท

***หมายเหตุ แต่หากพนักเข้าใหม่ระหว่างปี ให้คูณเฉพาะเดือนที่เริ่มทำงานและจ่ายเงินเดือนครั้งแรก เช่น เข้าทำงาน เดือน เมษายน และเริ่มจ่ายเงินเดือน เมษายน ให้ จำนวนเงินที่จ่าย คูณด้วย 9 เดือน

ค่าลดหย่อน เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่จะนำไปคำนวณรวม มีอะไรบ้าง

• • หักส่วนตัว 50 % ไม่เกิน 100,00 บาท
  • ลดหย่อนภรรยาหรือสามี (ภรรยา/สามีไม่มีเงินได้)
  • บุตรชอบด้วยกฎหมายหรือบุตรบุญธรรมคนละ 30,000 บาท (บุตรชอบด้วยกฎหมายไม่จำกัดจำนวน บุตรบุญธรรมหักลดหย่อนได้ไม่เกิน 3 คน)
  • ค่าอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดาที่อายุเกิน 60 ปี ท่านละ 30,000 บาท (กรณีสามี/ภรรยาไม่มีเงินได้ สามารถลดหย่อนบิดามารดาของภรรยา/สามีที่อายุเกิน 60 ปีได้อีกท่านละ 30,000 บาท)
  • ค่าอุปการะเลี้ยงดูคนพิการหรือทุพพลภาพ 60,000 บาท
  • ค่าเบี้ยประกันชีวิต (กรมธรรม์ 10 ปีขึ้นไป) ได้ตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 100,000 บาท
  • ค่าเบี้ยประกันสุขภาพบิดามารดา หักได้ตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 15,000 บาท (บิดามารดามีเงินได้ไม่เกิน 30,000 บาทในปีที่ใช้สิทธิยกเว้นนั้น)
  • ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมเพื่อที่อยู่อาศัยตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 100,000 บาทต่อปี

***หมายเหตุ ค่าลดหย่อยอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ทุกปีภาษี จำเป็นต้องตรวจสอบเป็นประจำทุกๆ ปี

หลักการคำนวณ ภ.ง.ด.1

• • เงินได้พึงประเมิน (ทั้งปี) เสมือนจ่ายเต็มทั้งปี มาจาก เงินได้ x จำนวนคราวที่จ่าย
  • หัก ค่าใช้จ่าย (50% ไม่เกิน 100,000 บาท)
  • หัก ค่าลดหย่อน (ล.ย.01)
  • เงินได้สุทธิ (ยกเว้น 150,000 บาท)
  • คูณ อัตราภาษี(ก้าวหน้า)
  • ภาษีเงินได้
  • หาร จำนวนคราวที่จ่าย
  • ภาษีหัก ณ ที่จ่าย

ความรับผิดของผู้มีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย

• • ถ้าผู้จ่ายเงินซึ่งมีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย มิได้หักและนำส่ง หรือได้หักและนำเงิน ส่งแล้วแต่ไม่ครบจำนวนที่ถูกต้อง ผู้จ่ายเงินต้องรับผิดร่วมกับผู้มีเงินได้ในการเสียภาษีที่ต้อง ชำระตามจำนวนเงินภาษีที่มิได้หักและนำส่ง หรือตามจำนวนที่ขาดไป แล้วแต่กรณี ในกรณีที่ผู้จ่ายเงินได้หักภาษีไว้แล้ว ให้ผู้มีเงินได้ซึ่งต้องเสียภาษีพ้นความรับผิด ที่ต้องชำระเงินภาษีเท่าจำนวนที่ผู้จ่ายเงินได้หักไว้ และให้ผู้จ่ายเงินรับผิดชำระภาษีจำนวนนั้น แต่ฝ่ายเดียว (มาตรา 54 แห่งประมวลรัษฎากร)
  • ถ้าผู้จ่ายเงินซึ่งมีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย ไม่นำเงินภาษีส่งภายในกำหนดเวลา ตาม จะต้องรับผิดเสียเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 1.5 ต่อเดือนหรือเศษของเดือนของเงินภาษี ที่ต้องนำส่ง ทั้งนี้ ให้คำนวณเงินเพิ่มเป็นรายเดือน (เศษของเดือน ให้นับเป็น 1 เดือน) นับแต่ วันพ้นกำหนดเวลายื่นแบบฯ จนถึงวันยื่นแบบฯ และนำส่งภาษี (มาตรา 27 แห่งประมวล รัษฎากร) ถ้าผู้มีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่ายไม่ยื่นแบบฯ ภายในกำหนดเวลาตาม 3. เว้นแต่จะ แสดงว่าได้มีเหตุสุดวิสัย ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาท (มาตรา 35 แห่งประมวล รัษฎากร)
  • ผู้ใดโดยเจตนาไม่ยื่นรายการที่ต้องยื่น เพื่อหลีกเลี่ยงการเสียภาษีอากร ต้องระวางโทษ จำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (มาตรา 37 ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร)

สถานที่ยื่นแบบ และกำหนดเวลาในการนำเงินภาษีส่ง

          นำส่งให้พนักงานภายใน 7วัน นับแต่วันสิ้นเดือนของเดือนที่จ่ายเงิน ที่สรรพากรพื้นที่สาขาในท้องที่ที่ผู้มีหน้าที่ หักภาษี ณ ที่จ่ายมีสำนักงานตั้งอยู่ซึ่งได้มีการจ่ายเงิน ปัจจุบันมี นําส่ง ภ.ง.ด. 1 ผ่านอินเตอร์เน็ต (ยื่นแบบออนไลน์ในเว็บไซต์ของกรมสรรพากร)

---

ตัวอย่าง 

บริษัท ปังปอน จำกัด มีพนักงาน 5 คน รายละเอียดแต่ละคนดังนี้

   1.นาย มานะ ดีมาก

• • • เงินเดือน                             45,000  บาท (เสมือนจ่ายทั้งปี)
    • ค่าล่วงเวลา                           5,000  บาท
    • โบนัส                                  30,000  บาท

                   ค่าลดหย่อน

• • • บุตร 2 คน
    • เบี้ยประกันชีวิต 10 ปีขึ้นไป เดือนละ 1,450 บาท
    • เลี้ยงดูบิดา อายุ 60 ปี

  2.นาย มานพ สมพงษ์

• • • เงินเดือน                            29,500  บาท (เสมือนจ่ายทั้งปี)
    • โบนัส                                 15,000  บาท

                   ค่าลดหย่อน

• • • ภรรยาไม่มีรายได้
    • บุตร 1 คน
    • ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมบ้าน 2,700 บาท

  3.นาง สมศรี ประณีพ

• • • เงินเดือน                              15,000 บาท (เริ่มทำงาน เดือน มี.ค. 25xx)
    • ค่าล่วงเวลา                            5,000  บาท

                   ไม่มีลดหย่อน

  4.นาย ชาติ ชาย

• • • เงินเดือน                               9,500  บาท (เสมือนจ่ายทั้งปี)
    • ค่าล่วงเวลา                           1,500  บาท
    • เงินพิเศษเพิ่มเติม                   3,000  บาท

                   ค่าลดหย่อน

• • • บุตร 1 คน
    • เลี้ยงดูมารดา อายุ 62 ปี

  5.นาง ขวัญข้าว ข้าวสาลี

• • • เงินเดือน                             29,500  บาท (เสมือนจ่ายทั้งปี)
    • โบนัส                                   15,000  บาท

                   ไม่มีค่าลดหย่อน

นำข้อมูลที่คำนวณได้ ไปกรอกในใบแนบ ตามแบบฉบับที่สรรพากรกำหนด

 

จะสั่งเกตุได้ว่า มีบางคน ไม่ถูกหัก ภาษี ณ ที่จ่าย เนื่องจาก เมื่อคำนวณ แล้วรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ ที่ต้องเสีย แต่ก็ใส่ไว้เพื่อความสะดวกในการ จัดทำ แบบ ภ.ง.ด. 1ก เพื่อสรุปอีกทีสิ้นปี

เมื่อได้ข้อมูลในใบแนบแล้ว ก็ทำการใส่ข้อมูลลงใน แบบ ภ.ง.ด.1

เมื่อได้ข้อมูลทั้ง 2 แล้ว ก็นำส่งได้ทั้ง ในทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ ยื่นตามเขตพื้นที่กรมสรรพากร ของท่าน

ในการยื่นแบบ ภ.ง.ด.1 พนักงาน ลูกจ้างทั่วไป อาจไม่จำเป็นต้องรับรู้ เพราะ โดยปกตินายจ้างจะเป็นผู้จัดทำ แต่ สิ่งที่สำคัญที่ ลูกจ้างต้องทราบ คือ เมื่อนายจ้าง หักเงินบ้างส่วนไว้แล้วนำส่ง ลูกจ้างเอกก็ต้องยื่นแบบ ภ.ง.ด.91 ตามในแต่ละเดือน หรือยินยอมให้นายจ้าง ยื่นแบบให้ เนื่องจาก ภ.ง.ด.1 นั้นเป็นภาษีอีกรูปแบบของการจัดเก็บภาษีจากภาครัฐ เพื่อแสดงข้อเท็จจริงจากการได้รับเงินได้ของบุคคลที่เป็นลูกจ้าง พนักงาน ในแต่เดือนของแต่ละบุคคลว่าได้รับมาเท่าไร หากพนักงานที่ได้รับเงินเดือนมากพอที่จะถึงเกณฑ์การเสียภาษีแต่ไม่ยอมเสียภาษี สรรพากรจะสามารถตรวจสอบได้จากการยืนยันยอดจากแบบ ภ.ง.ด.1 ที่เคยนำส่ง

*การคำนวณ หรือ วิธีการคำนวณการจ่าย ภ.ง.ด.1 ต้องเป็นไปตามคำส่ง ของ กรมสรรพากร ที่ ป.96/2543